MSDM-nin hökümətə verdiyi təkliflər paketi ölkəni böhrandan çıxarmaq iqtidarındadırmı?

Fazil Mustafa: “Milli Strateji Düşüncə Mərkəzinin təkliflər paketində piar xarakterli təkliflər daha çox üstünlük təşkil edir”

Fikrət Yusifov: “"Milli Strateji Düşüncə Mərkəzi"nin təklifləri sırf siyasi motivlidir və onların iqtisadi islahatlara aidiyyatı belə yoxdur”.

Xatırladaq ki, fevralın 6-da İsa Qəmbərin rəhbərlik etdiyi Milli Strateji Düşüncə Mərkəzi (MSDM) Azərbaycanda böhrandan çıxış yollarına dair təkliflər paketinə həsr olunan Dəyirmi Masa keçirib. Bu təkliflər paketində aztəminatlı təbəqələrə yardım məqsədi ilə zəruri qərarların qəbul edilməsi, devalvasiya nəticəsində artan işsizlik, aşağı maaşlar, kredit borcu və digər problemlərin həlli üçün təxirəsalınmaz addımların atılması, korrupsiya və inhisarçılığa son qoyulmasına, azad iqtisadiyyatın formalaşmasına, kiçik və orta biznesin dirçəldilməsinə, kənd təsərrüfatı, turizm və digər qeyri-neft sahələrinin inkişafına münbit şəraitin yaranmasına yönəlmiş ilkin addımların atılması, siyasi məhbusların azad edilməsi, siyasi azadlıqların bərqərar edilməsi, qeyri-hökumət təşkilatlarının və medianın normal fəaliyyəti, siyasi partiyaların azad, bərabərhüquqlu rəqabətinə imkan yaradacaq addımların həyata keçirilməsi irəli sürülüb.

Eyni zamanda Azərbaycanda əsas siyasi və iqtisadi azadlıqların bərqərar edilməsi ilə bağlı kursun bəyan edilməsi, Azərbaycanın Milli Təhlükəsizlik Konsepsiyasına uyğun olaraq ölkənin Avroatlantik məkana inteqrasiya istiqamətində addımlar atacağının bəyan edilməsi, Avropa İttifaqına, NATO-ya üzvlüklə bağlı müraciət edilməsi və Ümumdünya Ticarət Təşkilatı ilə üzvlük danışıqlarının sürətləndirilməsi daxil edilib. Həmçinin ölkənin ana qanununa əlavə və dəyişikliklər layihəsinin hazırlanması məqsədilə konstitusiya komitəsi yaradılması, 2016-cı ilin yazında yeni konstitusiya və ya konstitusiyaya əlavə və dəyişikliklər üçün referendum keçirilməsi, 2016-cı ilin ikinci yarısında parlament seçkiləri keçirilməsi, 2017-ci ildə prezident seçkiləri keçirilməsi kimi təkliflər də qeyd olunub. Daha çox siyasi xarakterli olan bu təkliflər Azərbaycanda iqtisadi problemlərin həlli üçün yararlı ola bilərmi, yoxsa bu təklifləri ancaq piar xarakterli təkliflər hesab etmək olar?

PİA.AZ-ın əməkdaşı Milli Strateji Düşüncə Mərkəzinin (MSDM) keçirdiyi Dəyirmi Masanı Böyük Birlik Partiayasının sədri, deputat Fazil Mustafa və Ekonomiks” Beynəlxalq İqtisadi Araşdırmalar Birliyinin sədri Fikrət Yusifovla müzakirə edib.

Fazil Mustafa: “İndiki dövrdə sırf iqtisadi xarakterli təkliflərin önə çəkilməsi vacibdir”.

MSDM-in təkliflər paketinin piar xarakterli olduğunu bildirən Fazil Mustfanın fikrincə, böhrandan çıxış yolları ilə bağlı hakimiyyətin qurumlarla dialoq formatında görüş təşkil etməsi zəruridir:

“Azərbaycanda böhrandan çıxış yollarına dair müxtəlif istiqamətlərdə təkliflər var. Bu təkliflərə müqayisəli şəkildə yanaşmaq lazımdır. Hər halda qurumların öz fikirlərini təqdim etməsi müsbət haldır. Biz bununla bağlı hökümətə təklif etmişdim ki, bu təkliflərlə bağlı dialoq formatında görüş olmalıdır. Bu görüşə parlamentdə olan və olmayan siyasi qüvvələr dəvət olunmalıdır, müzakirələr aparılmalıdır. Ancaq bu istiqamətdə hakimiyyətdən səs çıxmadı. Yəni, hakimiyyət bu işi öz üzərinə götürməsi kimi davrandı. Fikrimcə, bu yanlış addımdır. Çünki fikirləri dinləmək mütləq lazımdır. Bizim də təkliflərimiz, fikirlərimiz var. Bəs biz təkliflərimizi harada bildirək? Mətbuatda fikirlərimizi səsləndiririk, amma baxan, oxuyan yoxdur. Ona görə də təkliflərin dinlənmə məkanı və formatını tapmaq lazımdır. Prezidentin iqtisadi islahatlar üzrə köməkçisi təyin olunub. Yaxşı olardı ki, o köməkçi ən azı müstəqil iqtisadçılar və böhrandan çıxış yolları ilə bağlı təklif edən quruluşların rəhbərləri ilə görüş təşkil etsin. Onların fikirlərini alsın və tezislər halında prezidentə çatdırsın. Ağıl ağıldan üstündür. Bəlkə elə bir müddəalar var ki, faydalı olacaq?! Hesab edirəm ki, bu məsələdə hakimiyyətin atacağı addımlar mühümdür və dediyim kimi görüş olarsa, Azərbaycanı düşünən hər bir kəs iştirak edə bilər.

Milli Strateji Düşüncə Mərkəzinin təkliflər paketində piar xarakterli təkliflər daha çox üstünlük təşkil edir. Məsələn, dərhal parlament və bələdiyyə seçkiləri keçirilməsini təklif edirlər. Misal üçün, mən bu ərəfədə bələdiyyə seçkilərinin keçirilməsinin daha faydalı olacağını təklif etmişdim. Çünki lokal səviyyədə idarəetmədən islahat başlamalıdır. Aşağı səviyyədə insanlar idarəetməyə cəlb edilməlidirlər ki, insanların elementar problemləri öz həllini tapsın. Yəni mənim təklifim sırf siyasi xarakterli deyil, idarəetmənin təkmilləşməsi ilə bağlı idi. Ancaq dərhal parlament və ya prezident seçkilərinin keçirilməsini təklif edəndə hansı hakimiyyət buna gedər? Bu təkliflər real təkliflər deyil, siyasi xarakter daşıyır. Ona görə də indiki dövrdə sırf iqtisadi xarakterli təkliflərin önə çəkilməsi vacibdir”.

Fikrət Yusifov: “Siyasi ambisiyası olan bir tərəfin islahatlarla bağlı verdiyi təkliflər siyasi motivli olur və onların REAL olması mümkün deyil”.

MSDMin təkliflərinin siyasi motivdən başqa heç bir məqsəd daşımadığını vurğulayan “Ekonomiks” Beynəlxalq İqtisadi Araşdırmalar Birliyinin sədri Fikrət Yusifovun fikrincə, hökümət özü mövcud problemin aradan qaldırılmasına dair konkret addımlar atıb:

“Ölkə iqtisadiyyatında, onun bank-maliyyə sektorunda baş verən bütün prosesləri yaxından izləyən bir mütəxəssis kimi, mən mətbuat səhifələrində bu məsələlərlə bağlı verilən bütün təkliflərlə tanış oluram. Təcrübə göstərir ki, ölkə iqtisadiyyatında, onun bank-maliyyə sistemində aparılması zəruri olan islahatlar ətrafında ən real təkliflər bir qayda olaraq, heç bir siyasi ambisiyası olmayan müstəqil ekspert – mütəxəssislər tərəfindən verilir. Dəfələrlə demişəm və bir daha təkrar edirəm SİYASİ AMBİSİYASI olan bir tərəfin islahatlarla bağlı verdiyi təkliflər siyasi motivli olur və onların REAL olması mümkün deyil. Bu səbəbdən də haqqında söhbət gedən təkliflər də sırf siyasi motivlidir və onların iqtisadi islahatlara aidiyyatı belə yoxdur. Təklif adlı bu fikirlər sırf siyasi motivli, lozunq xarakterli çağrışlardan başqa heç nə deyil.

Bu gün Azərbaycan hökuməti ölkədə real sektorun sürətli inkişafını təmin edəcək konkret islahatlar aparmağa start verib. Sahibkarlığın qarşısındakı maneələrin aradan qaldırılmasına xidmət edəcək bu islahatlar ölkə iqtisadiyyatının neftdən asılılığını minimuma endirməyə hesablanıb. Atılan bu addımlar realdır və yaxın bir neçə il ərzində onun nəticələrini hər kəs görə biləcək”.

Gülşən ŞƏRİF

pia.az