FT: “Taliban”ın qayıdışı ilə Əfqanıstan yenidən cihadçılar üçün mərkəzə çevrilib..

Poliqon xəbər verir ki. bu barədə The Financial Times nəşrinin analitik məlumatında boildirilir.

Kabil hökümətinin ideoloji müttəfiqləri olan və bu ölkədə geniş iştiraka malik Pakistan “Taliban”ı 2021-ci ildən bəri Əfqanıstanda davam edən sərhədyanı hücumlarda yüzlərlə insanı öldürüb. Təhlilçilər Əfqanıstanda “Əl-Qaidə”dən tutmuş “Şərqi Türküstan İslam Hərəkatı”na kimi digər islamçı qrupların da mövcud olduğunu düşünürlər.

Nəşr yazır ki, Əfqanıstanla əlaqəli ekstremist zorakılıq təhlükəsinin artması ilə bağlı narahatlıqlar ABŞ Mərkəzi Komandanlığının rəhbəri Maykl Kurillanın Moskvada baş verən hadisələrdən bir müddət əvvəl “Əfqanıstandan gələn hücumların riskinin artdığı” barədə xəbərdarlıq etməsinə səbəb olub. Maykl Kurillan xüsusilə də “Xorasan İslam Dövləti” qrupunu qeyd edib.

“Başqa bir adla İŞİD-X olaraq tanınan Xorasan İslam Dövləti” qrupu hazırda Almaniyada ən böyük islamçı terror təhlükəsidir”, deyə Almaniyanın Daxili İşlər Naziri Nensi Fezer bildirib. Alman polisi son 18 ay ərzində bir neçə İŞİD-X terror planının qarşısını alıb.

FT qeyd edir ki, prezident Vladimir Putin ötən həftə baş verən hücumda Ukraynanı günahlandırmağa çalışarkən, Moskva məhkəməsi dörd əsas şübhəlinin hamısının “Xorasan İslam Dövləti” üzvlərinin əhəmiyyətli hissəsini təşkil edən taciklər olduğunu müəyyən edib. Sui-qəsdçilərin Əfqanıstanla birbaşa əlaqəsi ilə bağlı heç bir dəlil olmasa da, analitiklər deyirlər ki, bu, “Taliban”ın hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra regional cihadçı qrupların güclənməsinin son əlamətidir.

“Amerikalılar 2021-ci ildə Əfqanıstan tərk edəndə regional təhlükəsizlik konsensusu yox idi. Nəticədə, bütün bu terror qruplarının manevr etmək üçün geniş imkanlar əldə etdilər”, deyə “Observer Research” Fondunu əməkdaşı Kabir Taneja nəşrə bildirib.

“Taliban” “Xorasan İslam Dövləti”ni cilovlamağa çalışsa da, digər silahlı qruplara qarşı daha dözümlülük nümayiş etdirib. 2022-ci ildə ABŞ “Əl-Qaidə” lideri Ayman əz-Zəvahirini Kabilin mərkəzində ovlayaraq öldürdü və bu, Qərbin “Taliban”ın ona sığındığına dair şübhələrini təsdiqlədi. Məhz bu məqamda Bayden Əfqanıstanın ABŞ hərbçilərinin ölkədə olmamasına baxmayaraq, cihadçıların sığınacağına çevrilməsinə icazə verilməyəcəyini söyləyib.

Taliblər istəsələr belə, cihadçıların qarşısını ala biləcəyinə analitiklər şübhə edirlər.

“ABŞ həqiqətən də “Taliban”ı və üsyançıları bütün silahları və koalisiya tərəfdaşları ilə cilovlaya bilməyib. “Taliban”ın ölkənin təhlükəsizliyini necə təmin edəcəyini və üsyançıların fəaliyyət göstərməməsinin qarşısını alacağını təsəvvür etmək çətindir”, deyə Cənubi Karolinadakı Klemson Universitetinin dosenti Amira Caadun FT-yə deyib.

İŞİD 2015-ci ildə Əfqanıstan və Pakistanda fəaliyyətə başlayıb və “Taliban”ın kifayət qədər sərt və radikal olmadığına inanan minlərlə döyüşçünü öz sıralarına cəlb edib. 2022-ci ildə ABŞ Kabil hava limanına hücumda iştirak edən qrupun lideri Sənaullah Qafari haqqında məlumat verənə 10 milyon dollar mükafat elan edib. Şahab əl-Muhacir kimi tanınan 29 yaşlı yaraqlının Əfqanıstan və Pakistanın sərhəd bölgələrində gizləndiyi güman edilir.

Beynəlxalq Böhran Qrupunun analitiki Cerom Drevon deyir ki, Talibanın repressiyaları daxili hücumların sayını azaldıb, lakin eyni zamanda “Xorasan İslam Dövləti”nin əməliyyatlarını təşkil etmək üçün beynəlxalq şəbəkələrdən və tərəfdarlardan daha çox asılı edib.

“Bura Avropada İŞİD-X tərəfindən təşkil edilən və ya ilhamlanan əməliyyatlar daxildir. Alman polisi keçən həftə İsveç parlamentinə hücum planlaşdıran iki şəxsi həbs etdikdən sonra daxili işlər nazirliyinin sözçüsü bildirib ki, hökumətin birgə terrorla mübarizə mərkəzi hazırda “Xorasan İslam Dövləti” qrupunu ən aqressiv qrupıaşma kimi qiymətləndirir”, deyə Cerom Drevon qeyd edib.

Poliqon.info